خرید کتاب بایرام سرباز انقلاب اثر مهدی حسین ترجمه ودود مردی نشر نگاه

گریگوری ساولیویچ در کوچۀ امتدادیافته در طول ساحل باکو نمایان شد. او مردی بود حدوداً سی‌وپنج‌ساله، بلندبالا، خوش‌بنیه، چهارشانه و چکمۀ ساق‌بلند سربازی به پا داشت. یقۀ شنل خاکستری‌اش گوش‌هایش را پوشانده بود. طُرۀ موهای صاف قهوه‌ایی‌اش از زیر کلاه لبه‌دارش یک طرف پیشانی پهنش ریخته بود. و با گام‌های سنگین و استوار راه می‌سپرد. گاه‌گداری به سیگارش پُکی می‌زد و دود آن از پره‌های بینی‌اش در هوا پخش می‌شد.

ظاهر آرام و متینی داشت، اما نمی‌توانست اضطرابش را پنهان کند. مقابل دکان‌های سوداگران رسید. لختی ایستاد، اطراف را نگریست و باز با همان متانت راهش را پی گرفت. در چنین روزهایی شهر نفت و میلیونرها روزهای پرالتهابی را سپری می‌کرد.

اواخر سال 1906 بود. اعتصاب کارگران که از یک هفته پیش آغاز شده بود، هنوز ادامه داشت. مدتی بود از صدای ماشین‌آلاتی که از گرگ‌ومیش شبگیر در مرتفع‌ترین نواحی شهر آغاز به کار می‌کردند، خبری نبود. از دود خاکستری غلیظی که هر روز از بام تا شام از دودکش کارخانه‌ها تنوره می‌کشید و آسمان باکو را سیاه می‌کرد، نشانی نبود. همۀ ماشین‌ها از کار افتاده بودند. طنین صدای پتک‌ها در شهر نمی‌پیچید. واگن‌هایی که در کوچه‌های کج‌ومعوج باکو غرش‌کنان می‌گذشتند، از حرکت باز مانده بودند. باد ناآرامی که از دیشب می‌وزید، رفته‌رفته قوت می‌گرفت و در خانه‌ها نفوذ می‌کرد و مانند جانوری تنها زوزه می‌کشید. دریا طوفانی بود؛ امواج سپید و کف‌آلود خزر دیوانه‌وار ساحل را به دندان می‌کشید. هنگامی که ابرهای سربی‌رنگ به‌سنگینی می‌گذشتند، انگار دریا و آسمان یکی می‌شدند. در شهر انتظاری عظیم حکم‌فرما بود. کارگران آرام و قرار نداشتند؛ گردهمایی و تظاهرات پرهیاهو ترتیب می‌دادند. اعلامیه‌های انقلابی در معادن نفت، کارخانه‌ها، نیروگاه‌های برق و کشتی‌سازی دست‌به‌دست می‌شد و ارادۀ طبقۀ کارگر را که علیه حاکمیت تزاری به مبارزه برخاسته بود، به نمایش می‌گذاشت.

اسمیرنوف از سر پیچ پرگردوغبار به سمت راست پیچید. صبح زود بود. سوداگرانی که مغازه‌های خود را گشوده به انتظار مشتری بودند، وقتی صدای پای او را شنیدند، خواه ناخواه به سویش گردن کشیدند، همین که گام‌های غرورآمیز او را دیدند، با شگفتی شانه‌های خود را در هم کشیدند.