نقش خلاقيت در شكوفایی سازمان
چكيده
مقدمه ای بر توانمند سازی کارکنان
اهمیت و ضرورت توانمند سازی کارکنان در سازمان ها
تعاریف مختلف از توانمند سازی
عوامل موثر در فرآیند توانمند سازی کارکنان
دستاوردهای حاصل از اجرای توانمند سازی در سازمان
موانع موجود در سازمان ها جهت اجرای توانمند سازی
حاکم بودن ساختار رسمی و سلسله مراتبی
فنون و ابزارهای خلق توانمندی در سازمان ها
نتيجه گيري
منابع
چكيده :
یکی از مشکلات سازمانی ما عدم خلاقیت و نواوری آنها می باشد که پژوهش حاضر ضمن توجه به این مسئله‘سعی کرده رابطة بین فرهنگ حاکم بر سازمانهای دولتی و خلاقیت و نوآوری را در سطح سازمانهای دولتی استان زنجان مورد بررسی قرار دهد.جهت دستیابی به این هدف فرضیات پژوهش به صورت زیر تعریف شده اند. فرضیة اهم: فرهنگ سازمانی بر روی خلاقیت سازمانی اثر دارد فرضیات فرعی: -در فرهنگ عقلایی خلاقیت سازمانی با لاتر است -در فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی خلاقیت سازمانی پا یین تر است. -در فرهنگ مشارکتی خلاقیت سازمانی از عقلایی بالاتر است -در فرهنگ ایدئولوژیکی خلاقیت سازمانی از فرهنگ سلسله مراتبی بالاتر و از فرهنگ عقلائی پایین تر است در فرضیات فوق فرهنگ سازمانی متغیر مستقل و خلاقیت سازمانی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است که جهت اندازه گیری فرهنگ سازمانی از یک پرسشنامة 33 سئوالی(پرسشنامة شمارة1) و برای اندازه گیری خلاقیت سازمانی از یک پرسشنامة 21 سئوالی(پرسشنامة شمارة2) استفاده شده است. این دو پرسشنامه از لحاظ پایائی و روائی بطور مکررمورد ارزیابی قرار گرفته ودر نهایت به عنوان یک ابذار قابل قبول جهت اندازه گیری متغییر ها در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته اند.پرسشنامه های مزبور در دو مرحله بین افراد جامعة آماری توزیع شده اند. در ابتدا جهت شناسائی فرهنگ سازمانی حاکم بر سازمانها پرسشنامة شمارة 1 توزیع شد که بعد از مرحلة شناسایی فرهنگ سازمانی در مرحلة دوم جهت بررسی رابطة بین فرهنگ و خلاقیت از پرسشنامة شمارة 2 استفاده گردیده است. با استفاده از نتایج پرسشنامه های جمع آوری شده و همچنین با استفاده از تکنیک های مصاحبه و مشاهده جهت محک زدن فرضیة اهم ‘ با استفاده از نرم افزار minitab8 اقدام به تجزیه و تحلیل واریانس شد که در سطح اطمینان 99% این فرضیه مورد پذیرش واقع شد از طریق تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده بوسیلة نرم افزار mstat c وآزمون چند دامنه ای دانکن فرضیات فرعی پژوهشت تایید گردید.در نهایت نتایج بدست آمده از این پژوهش به صورت خلاصه به شرح زیر می باشد. -بین فرهنگ و خلاقیت سازمان رابطه وجود دارد -رابطة بین فرهنگ و خلاقیت سازمان یک رابطة همبستگی می باشد -فرهنگ سازمان یک پارامتر عمده در ایجاد خلاقیت سازمان می باشد -رابطة بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت سازمان خطی می باشد. به عبارت دیگر از طریق تنظیم فرهنگ یک سازمان می توان خلاقیت آن سازمان را افزایش ویا کاهش داد. -هر مقدار فرهنگ یک سازمان به فرهنگ مشارکتی نزدیکتر باشد خلاقیت آن سازمان بالاتر و هر مقدار فرهنگ یک سازمانی به فرهنگ سلسله مراتبی نزدیکتر باشد خلاقیت آن سازمان پایین تر خواهد بود. بنا براین با توجه به یافته های این تحقیق در سطح سازمانهای دولتی استان زنجان و با در نظر گرفتن اینکه هر مقدار فرهنگ سازمانی به فرهنگ مشارکتی نزدیکتر باشد خلاقیت آن سازمان بالاتر است.پیشنهاداتی جهت کسب خلاقیت سازمانی بالاتر ارائه شده است.این پیشنهادات جهت دستیابی به فرهنگ مشارکتی و افزایش خلاقیت عنوان شده است ..
مقدمه ای بر توانمند سازی کارکنان :
توانمند سازی کارکنان یکی از تکنیکهای موثر برای افزایش بهره وری کارکنان و استفاده بهینه از ظرفیت و توانائیهای فردی و گروهی آنها در راستای اهداف سازمانی است .
توانمندی فرآیندی است که در آن از طریق توسعه و گسترش نفوذ و قابلیت افراد و تیم ها به بهبود و بهسازی مستمر عملکرد کمک می شود .به عبارت دیگر توانمند سازی یک راهبرد توسعه و شکوفایی سازمان است .
اهمیت و ضرورت توانمند سازی کارکنان در سازمان ها:
تعاریف مختلف از توانمند سازی :
توانمند سازی عبارت است از شناختن ارزش افراد و سهمی که می توانند در انجام امور داشته باشند .
توانمند سازی نیروی انسانی یعنی ایجاد مجموعه ظرفیتهای لازم در کارکنان برای قادر ساختن آنان به ایجاد ارزش افزوده در سازمان و ایفای نقش و مسئولیتی که در سازمان به عهده دارند ، توام با کارائی و اثر بخشی
توانمند سازی عبارت است از طراحی و ساخت سازمان به نحوی که افراد ضمن کنترل خود ، آمادگی قبول مسئولیت بیشتری را نیز داشته باشند .
توانمند سازی عبارت است از توسعه و گسترش قابلیت و شایستگی افراد برای نیل به بهبود مستمر در عملکرد سازمان .
توانمند سازی عبارت است از ارتقای توانائی کارکنان در استفاده بیشتر از قوه تشخیص و تحلیل ، داشتن بصیرت در انجام کارهایشان و مشارکت کامل در تصمیم هائی که بر زندگی آنها اثر می گذارد .
توانمند سازی در مفهوم سازمانی عبارت است از تغییر در فرهنگ و شهامت در ایجاد و هدایت یک محیط سازمانی است .
عوامل موثر در فرآیند توانمند سازی کارکنان :
1- مشخص بودن اهداف ، مسئولیت ها و اختیارات در سازمان – کارکنان باید از مسئولیت ها و شرح وظایف خود ، هدف و مآموریت سازمان و مراحل و فرآیند های کاری آن آگاهی داشته باشند .
2- غنی سازی مشاغل و ارتقای شغلی کارکنان – سازمان باید به منظور به روز بودن اطلاعات فنی و تخصصی کارکنان و افزایش محتوی شغلی آنها اقدام کند . همچنین به منظور برآورده کردن اصل جانشین پروری در سازمان باید از فنون چرخش کاری استفاده کند .
3- روحیات و تعلق سازمانی – به منظور برآورده کردن این عامل باید برای کارکنان در سازمان احترام گذارد و در جهت رفع مشکلات شخصی یاری و کمک کرد . برای ابداع ، نوآوری و خلاقیت در کارکنان باید زمینه های مناسب فراهم شود و مدیریت ارشد سازمان اطمینان حاصل کند که کارکنان تمایل به انجام اموری که به آنها واگذار شده است را دارند .
4- اعتماد ، صمیمیت و صداقت – سازمان باید فضای مثبت و روابط کاری دوستانه را بین کارکنان ایجاد کند و اعتماد بین مدیران و کارکنان را افزایش دهد .
5- تشخیص و قدر دانی – تناسب حقوق و دستمزد و پاداش در یافتی با کاری که کارکنان انجام می دهند ، توزیع مناسب امکانات رفاهی در سازمان و تناسب ارتقای شغلی کارکنان با شایستگی آنها می تواند عامل مطرح شده را در سازمان پوشش دهد .
6- مشارکت و کار گروهی – بکار گیری نظرات و ایده های کارکنان در تصمیم گیری ها و همکاری آنها در بهبود و پیشبرد امور سازمان ، تفویض اختیار به کارکنان در سطوح مختلف ، مشارکت دادن کارکنان در ارائه پیشنهاد جهت بهتر انجام شدن امور و کنترل امور انجام شده کارکنان توسط خودشان می توانند به عنوان عامل مشارکت و کار گروهی در افزایش توانمند سازی کارکنان در سازمانها تآثیر گذار باشد .
7- ارتباطات – شامل برقراری ارتباط و دسترسی آسان کارکنان به مدیران و سرپرستان ، شفافیت و روشن بودن ارتباطات کاری کارکنان با مدیران و سرپرستان و اطلاع کارکنان از امور جاری شرکت در ارتباط با حوزه کاری خود .
8- محیط کاری – از جمله عوامل موثر که کما بیش در سازمان ها بر روی آن تآکید می شود محیط کاری است . اهمیت به ایمنی و سلامت کارکنان در محیط کار ، ایجاد مو قعیتهای مناسب جهت ارتقای شغلی کارکنان ، کاهش فشار و تنش های موجود در محیط کار می تواند از جمله موارد مرتبط با محیط کار باشد .
9- بهینه سازی فرآیند ها و روشهای کاری – شفاف و مشخص بودن گردش کار و اطلاعات در سازمان ، مستند سازی روش های کاری و باز نگری دوره ای و اصلاح روش های کاری و ساده سازی امور از عوامل موثر در برآورده شدن بهینه سازی فرآیند ها و روشهای کاری است .
10- اطلاعات ، دانش و مهارت شغلی – جهت تآمین این عوامل وجود امکانات جهت توسعه مهارتهای شغلی در سازمان ، وجود زمینه های آموزش موثر و کارا در سازمان و داشتن اطلاعات فنی و تخصصی در ارتباط با پست ها می تواند مفید باشد .
دستاوردهای حاصل از اجرای توانمند سازی در سازمان :
فرهنگ سازمانی،خلاقیت سازمانی،نوآوری سازمانی،سازمانهای عمومی- / علوم انسانی-
علوم اداری و مدیریت-
الوانی، سید مهدی- ار.
شریف زاده، فتاح- ام.
علامه طباطبائی،حسابداری ومدیریت،گروه مدیریت دولتی-