شرق بهشت، حماسه‌ای فلسفی است از قلمی به پنجاه سالگی رسیده، سرد و گرم چشیده و پخته. زندگینامه دونسل است؛ نسلی که برای فرار از دشواری‌ها و تعصب‌های مذهبی و اجتماعی به امریکا مهاجرت کرده و نسلی که در طلوع قرن بیستم، میان تحولات، پیشرفت‌های صنعتی و اجتماعی زاده شده.

یک نوع زندگینامه است که نویسنده به عنوان عضوی از این خانوادۀ بزرگ و پیکره‌ای از نسل دوم، حدیث نفس می‌گوید و چگونگی پاگرفتن دنیایی جدید را روایت می‌کند. روایتی نمادین از آفرینش انسان به روایت کتاب مقدس، خوردن میوۀ ممنوعه اخراج از بهشت و سرگردانی در پهنۀ زندگی، آن طور که ما شاهدش هستیم و در درد و رنج‌ها و خوشی‌هایش شریک و سهیم.

زیبایی کتاب در سادگی و روانی آن است؛ ماجراهای معمولی و سادۀ زندگی آدم‌ها وقتی به دست نقاش چیره دستی رقم می خورد شگفتی آفرین می‌شود. اشتاین بک چنان بی‌ریا و خودمانی حرف می‌زند که انگار آدم با دوستی قدیمی نشسته و دارد خاطرات گذشته را زنده می‌کند.

در این رمان استاینبک زندگی پیچیده دو خانواده ترسک و همیلتون و داستان‌های در هم گره خورده آن‌ها را به تصویر می‌کشد. اشتاین بک این رمان را در اصل خطاب به دو پسر کوچکش تام و جان نوشت که در آن زمان به ترتیب شش و نیم و چهار و نیم ساله بودند. وی می‌خواست جزئیات دره سالیناس را برای آن‌ها توصیف کند.