«سیلماریلیون» مجموعه‌ای است از آثار اسطوره‌‌سازانۀ تالكین، كه پس از مرگ او به‌كوشش پسرش در سال 1977، چهار سال پس از درگذشت او منتشر شد. «سیلماریلیون» به‌معنایی اولین و آخرین كتاب تالكین است، درام كهنی كه شخصیت‌های «ارباب حلقه‌ها» رگ و ریشۀ خود را در آن می‌یابند و برخی دیگر مثل الروند و گالادریل از قهرمانان آن به‌شمار می‌آیند.

تالكین تألیف «سیلماریلیون» را از سال 1917 آغاز و پیوسته روی آن كار كرد و تغییراتی در آن داد و گسترش اثر در تمام طول عمرش ادامه داشت. سیلماریلیون حدیث دنیایی است به‌نام «ائا» كه خوانندگان را با سرزمین‌های مختلف و ساكنانش آشنا می‌كند. سیلماریلیون متشكل از پنج بخش است: بخش اول آینولینداله، در مورد آفرینش «ائا»، بخش دوم والاكوئنتا، توصیف والار و مایار، نیروهای فوق طبیعی در ائا، بخش سوم كوئنتا سیلماریلیون، كه بخش عمدۀ مجموعه را تشكیل می‌دهد. این بخش روایت وقایع تاریخی قبل از دوران نخست و طی همین دوران و از جمله جنگ بر سر گوهرهایی به‌نام سیلماریل است، همان گوهرهایی كتاب نام خود را از آنها گرفته است. بخش چهارم آكالابت، روایتی است از تاریخ سقوط نومه‌نور و مردمانش در دوران دوم. بخش پایانی حدیث حلقه‌های قدرت و دوران سوم است.

سیلماریلیون كتاب آسانی نیست، اما علاقمندان دنیای تالكین با خواندنش رنج را به لذت تبدیل می‌كنند و برای نحوۀ تلفظ اسامی، اسطوره‌شناسی، ریشه‌شناسی كلمات، تبارشناسی و آگاهی از تاریخ و جغرافیای والینور، بلریاند، نومه‌نور و سرزمین میانه، مثل دایرۃالمعافی به آن رجوع می‌كنند.