خلیل ملکی تبریزی برای ما بیگانه‏‌ای آشناست. بیگانه بودنش در نگاه نخست سخنی غریب می‏‌نماید، چرا که در این سال‏‌ها حرف و سخن بسیار درباره‏‌اش گفته و شنیده‏‌ایم؛ سال‏‌هایی که نه تندی و درشتی، که بردباری و مدارا سکۀ رایج و پیمانۀ سنجش نیک و بد زمانه بوده‏‌اند. ملکی در این سال‏‌ها همواره با ما و سرآمد ما بوده است. راه و رسم او را در تمام این سال‏‌ها، چارۀ هر درد و مرهم هر زخمی انگاشته‏‌ایم تا به عیار و اعتبار همان سکۀ رایج و پیمانۀ سنجش، هرچه از او دور می‏‌شویم به ما نزدیک‏‌تر ‏شود.
شاه‏‌بیت غزل زندگی اندوه‌بارش را چنان سروده‏‌ایم که هیچ اسارتی را برنمی‏‌تابید و اسیر توده نبود تا در چشم خطاپوشمان حقیقت دیگری پنهان بماند که توده را به‏‌صرف توده بودن، به‏‌صرف تهی‏‌دستی، کمال راستی و درستی پنداشته بود. گویی در سرسرای تاریخ، آیینه‏‌ای در غبار برابرش نهاده باشیم که در آن تصویری از او نه آن‏‌گونه که بود، که آن‏‌گونه که می‏‌انگاریم و می‏‌پنداریم نقش بسته باشد.